آزمون‌های استخدامی معلمان و سوالاتی که همچنان مطرح است

به گزارش پایگاه خبری آموزشگاه رسانه، سال تحصیلی را امسال در شرایطی آغاز کردیم که کمبود معلم مشکل جدی نظام تعلیم و تربیت بود و استخدام گسترده معلمان هم نتوانست این مشکل را به صورت کامل رفع کند.

استخدام‌های امسال آموزش و پرورش به قول رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش جز تاریخی‌ترین استخدام‌های کشور بود که در هیچ دوره‌ای این حجم از استخدام را به صورت یکجا نداشتیم.

صحرایی که در جمع کارکنان دبیرخانه هیأت مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش صحبت کرد؛ با تاکید بر اهمیت مساله گزینش گفته بود: در حال برنامه ریزی هستیم که زمان آزمون‌های استخدامی پیش‌رو را طوری تنظیم کنیم که زمان کافی برای انجام مراحل گزینش وجود داشته باشد.

وزیر آموزش و پرورش در حالی در مورد زمان بندی آزمون‌های استخدامی صحبت می‌کند که در آزمون‌های اخیر شکل تازه ای از گزینش برای انتخاب معلمان اجرایی شده بود.

گزینش که پیش از این به یک یا نهایتاً دو جلسه مصاحبه محدود بود؛ در آزمون‌های استخدامی اخیر در قالب سه رویداد تدریس محور، کلاس محور و گفت و گو محور بوده است و داوطلبان معلمی باید علاوه بر تسلط بر مهارت انتقال مطلب، از قدرت تعامل با کودک و نوجوان هم برخوردار بوده باشند.

با وجود برگزاری یک آزمون کتبی و مصاحبه‌هایی که فرد داوطلب باید به عنوان گزینش پشت سربگذارد؛ نومعلمان باید در دوره‌های ضمن خدمت شرکت کنند و مهارت‌های تربیتی را از منظر اسلامی و علمی پشت سر بگذرانند.

حضور روحانیون در مدارس، چالشی ساختاری یا همجمه‌ای سیاسی

در دو ماه اخیر و پس از برگزاری آزمون‌های استخدامی، برخی رسانه‌ها از ورود روحانیون به مدارس انتقاد کردند. این رسانه‌ها استخدام معلمان را بی ضابطه دانسته و عنوان کردند که حضور این روحانیون عمدتاً به دلایل سیاسی و ایدئولوژِیک بوده است.

تا جایی که یکی از روزنامه‌های کشور در صفحه نخست خود در انتقاد به حضور روحانیون در مدارس با تیتری درشت نوشته بود: آموزش و پرورش یک نهاد ایدئولوژیک نیست.

این روزنامه ضمن مصاحبه با یکی از معاونان وزیر آموزش و پرورش در دولت اصلاحات، این طور نوشته بود که تعلیم و تربیت موضوعی تخصصی است و روحانیون احتمالاً چیزی از این مسائل نمی‌دانند و نباید به مدارس وارد شوند.

معاون اسبق وزارت آموزش و پرورش در آن مصاحبه حضور روحانیون را امری خطرناک در پروسه تعلیم و تربیت دانش آموزان خوانده بود اما دقیقاً توضیح نداد به چه علت این حضور را خطرناک می‌داند.

این در حالی است که بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند برنامه درسی ملی، یکی از شش ساحت تعریف شده برای تعلیم و تربیت، ساحت تربیتی اعتقادی، عبادی و اخلاقی است.

این وجه از تربیت شامل موازد زیر می‌شود:

– پذیرش آزادانه و آگاهانه دین اسلام

– تلاش مداوم جهت ارتقای ابعاد معنوی وجودی خویش و دیگران از طریق برقراری ارتباط با خداوند (عبادت و تقید به احکام دینی) و دعوت سایرین به دین‌داری و اخلاق‌مداری

– خودشناسی و دیگرشناسی برای پاسخ‌گویی مسئولانه به نیازها، محدودیت‌ها و پیشرفت ظرفیت‌های وجودی خویش و دیگران.

– تلاش پیوسته برای حضور مؤثر و سازنده دین و اخلاق در تمام ابعاد فردی و اجتماعی

در این شرایط و در حالی که نومعلمانی که روحانی نیستند هم لازم است با تربیت اسلامی آشنا باشند؛ وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به منتقدان نوشت که روحانیون هم مانند سایر افراد عادی در آزمون‌های استخدامی و مصاحبه‌های پس از آن شرکت کردند و هیچ گونه امتیازی نسبت به سایرین به جهت معمم بودنشان نداشتند.

اصغر باقرزاده معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه روحانیون هم مانند سایر داوطلبان استخدام در آزمون‌ها شرکت کرده بودند؛ گفت: همان‌طور که همکاری رسمی هر فرد با هر نهاد دولت تنها از طریق گذراندن مراحل جذب اعلام شده از طرف سازمان امور اداری و استخدامی کشور است‌، طلاب و روحانیونی که دارای شرایط عمومی و اختصاصی هستند در این فرآیند وارد شده و بدون هیچ تمایزی و در رقابت مساوی با دیگر اقشار مراحل جذب و استخدام را طی می‌کنند.

علی رغم این توضیحات، مشخص نیست چه تعداد از برگزیدگان آزمون‌های استخدامی سال جاری، روحانی بودند و این روحانیون در چند ماه اخیر چه دروسی را در چه مقاطعی تدریس کردند.

این عدم پاسخگویی و وجود ابهام از میزان و نوع فعالیت روحانیون در سال تحصیلی جاری، موجب شده است تا برخی معاندان و افرادی که به دنبال تسویه حساب‌های سیاسی هستند؛ این موضوع را بهانه‌ای برای تخریب و زیر سوال بردن اقدامات نهاد تعلیم و تربیت قرار دهند.

طرح امین، یک همکاری مشترک با حوزه علمیه؛ روحانیونی که ریالی حقوق نمی‌گیرند

به جز استخدام از طریق آزمون استخدامی، طرح امین نیز در سال‌های اخیر راهی برای ورود روحانیون به نهاد تعلیم و تربیت بوده است.

در این طرح که با همکاری وزارت آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه اجرایی شد؛ روحانیون تحصیل‌کرده و آموزش‌دیده در حوزه پرورشی و فرهنگی به‌صورت جهادی و بدون هرگونه رابطه استخدامی و البته تحت نظارت مدیران مدارس در طرح امین همکاری می‌کنند.

این همکاری مشترک هم در موضوعاتی همچون گفت‌وگوها و پویش‌ها و پاسخ‌های دینی‌، نماز جماعت، آموزش احکام و قرآن، فعالیت‌های پرورشی و تربیتی و همراهی دانش‌آموزان در سفرهای تربیتی و اردوهای راهیان نور و راهیان پیشرفت بوده است.

داوطلبان باید حداقل مدرک کارشناسی یا سطح دو حوزه را گذرانده باشند؛ در محل فعالیت ساکن باشند و پس از قبولی در آزمون استخدامی و گزینش در در ۴ عنوان کلی دروس مرتبط را با موفقیت طی کنند تا بتوانند جزو افراد اجرای طرح قرار بگیرند.

آیا روحانیون استخدام شده همچون روحانیون طرح امین، بیشتر به فعالیت‌های پرورشی مشغول خواهند شد یا قرار است کمبود معلم در کلاس‌های درس را جبران کنند.

آشنایی با علوم تربیتی (آشنایی با فلسفه تربیت مدرسه‌ای و روانشناسی رشد ناظر به جنسیت و مقطع تحصیلی با تاکید بر مسائل کودکان و نوجوانان)

آشنایی با تربیت اسلامی (مبانی، اهداف، اصول و روش‌های تربیت اسلامی، سیره تربیتی پیامبر و اهل بیت (ع)، تربیت دینی کودک و نوجوان)

کسب مهارت‌های تربیتی (روش کلاس داری، اصول، فنون و مهارت‌های راهنمایی و مشاوره، روش‌های کارآمد مواجه با آسیب‌های اجتماعی در مدرسه، روش پاسخگویی به سوالات دانش‌آموزی، مهارت برنامه‌ریزی فرهنگی در مدرسه، مهارت‌های ارتباط مؤثر و آشنایی با فرصت‌ها و تهدیدهای تربیتی بازی‌های رایانه‌ای)

و در نهایت آشنایی با آموزش (آشنایی با ساختار، قوانین و آئین‌نامه‌های آموزش و پرورش) از جمله سرفصل‌هایی است که متقاضیان باید طی کنند.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه ۳ هزار روحانی فعال در طرح امین به استخدام آموزش و پرورش در آمدند؛ گفت: این افراد هم مانند افراد عادی در آزمون‌های استخدامی شرکت کرده بودند و حضور در طرح امین هیچ گونه حق استخدامی برای آنان ایجاد نکرده بود.

حضور روحانیون در مدارس و سوالاتی که همچنان مطرح است

با این وجود آموزش و پرورش هنوز و احتمالاً به دلیل عدم سرشماری دقیق تعداد روحانیون حاضر در طرح امین را اعلام نکرده است و مشخص نیست این طرح قرار است بیشتر در چه مناطقی اجرایی شود و روحانیونی که به صورت جهادی در مدارس حضور دارند؛ در جای دیگری هم شاغل هستند یا خیر.

وزارت آموزش و پرورش با تاکید بر اینکه روحانیون طرح امین، نیروهای طلبه‌ای هستند که یک ریال هم از آموزش و پرورش دریافت نمی‌کنند؛ اعلام کرده است: در ارزیابی‌ها به‌صورت کلی میزان رضایت والدین و دانش‌آموزان از این روحانیون به نسبت بسیار بالا است، در نظرسنجی‌ها میزان رضایت از طرف خانواده‌ها و همکاران از طلاب بالای ۹۰ درصد است که توسط برخی ادارات کل آموزش و پرورش اعلام شده است.

علاوه بر طرح امین، از آن جایی که وزارت آموزش و پرورش امسال و براساس آزمون استخدامی برگزار شده نیروهای زیادی را جذب کرده است؛ طبیعی است که تعداد زیادی هم معلم روحانی مانند سایر معلمان آن هم بدون هیچ سهمیه خاصی در مدارس حضور داشته باشند.

بر اساس اسناد بالادستی نهاد تعلیم و تربیت، هدف سند تحول بنیادین تربیت دانش‌آموز در تراز انقلاب اسلامی است که این تربیت مستلزم همکاری و مشارکت سایر نهادها همچون حوزه‌های علمیه است.

از آنجا که طرح امین در سال‌های اخیر و به تازگی اجرایی شده و حضور روحانیون در آزمون‌های استخدامی هم امسال پر رنگ بوده است؛ هرچند که به نظر می‌رسد کمی زود است که از نهاد تعلیم و تربیت بخواهیم گزارش دقیقی از وضعیت عملکرد روحانیون در مدارس داشته باشد.